در ماه جون ۲۰۲۴، فدراسیون روسیه اعلام کرد که حکومت طالبان را به عنوان حکومت رسمی افغانستان به رسمیت میشناسد. این اقدام در حالی صورت گرفت که هنوز هم بسیاری از کشورهای جهان، بهویژه غرب، از پذیرش رسمی طالبان بهعنوان یک دولت مشروع خودداری میکنند. اما این تصمیم روسیه چه پیامدهایی برای مردم افغانستان دارد؟ آیا این به نفع کشور است یا در خدمت منافع خارجیها؟
دلایل روسیه برای این اقدام:
۱. نگرانیهای امنیتی:
روسیه نگران گسترش نفوذ گروههایی مانند داعش (شاخه خراسان) در منطقه آسیای میانه است. این کشور میکوشد با برقراری رابطه با طالبان، نوعی «کنترل غیرمستقیم» بر تحولات امنیتی مرزهای جنوبی خود ایجاد کند.
۲. رقابت با غرب:
در سایهٔ جنگ اوکراین و تنشهای روسیه با ناتو، کرملین میخواهد نشان دهد که در جغرافیای سیاسی منطقه حرفی برای گفتن دارد. به رسمیت شناختن طالبان، پیام روشنی به آمریکا و متحدانش است: «ما بازیگر مستقل در منطقهایم و منتظر غرب نمیمانیم.»
۳. منافع اقتصادی:
افغانستان سرشار از منابع طبیعی دستنخورده است. روسیه، مانند چین، ممکن است به دنبال قراردادهای استخراج معادن، پروژههای زیربنایی، و گسترش نفوذ اقتصادی در یک کشور بیدولت و فقیر باشد.
آیا این اقدام به نفع افغانستان است؟
از نظر مردم و منافع ملی افغانستان، پاسخ ساده نیست:
اگر به رسمیت شناختن مشروط به اصلاحات سیاسی، حقوق زنان، آزادی رسانهها، و حکومت فراگیر میبود، شاید مردم از آن استقبال میکردند.
اما وقتی طالبان بدون تغییر بنیادین و بدون مشروعیت مردمی، از بیرون مشروعیت میگیرند، این مشروعیت بینالمللی تنها به تحکیم قدرت یک گروه غیرمنتخب میانجامد.
مردم افغانستان، بهویژه زنان، اقلیتهای قومی و مذهبی، و نخبگان مهاجر، هنوز هم از محرومیت سیاسی، فشارهای اجتماعی، و بسته بودن فضای مدنی رنج میبرند.
جمعبندی:
تصمیم روسیه برای به رسمیت شناختن طالبان، بیش از آنکه در خدمت صلح، ثبات یا بازسازی افغانستان باشد، یک معاملهٔ ژئوپلیتیکی است. تا وقتیکه حکومت افغانستان نمایندهٔ واقعی همهٔ اقوام، زبانها و اقشار نباشد، هرگونه به رسمیت شناختن خارجی، مشروعیت را از مردم میگیرد و به قدرت، سرکوب، پاداش میدهد.
نوسنده: نور وجوهات
۴ جولای ۲۰۲۵
تلویزیون جهانی زرین، لاس انجلس، امریکا